Jan Veldman blogt

Een week geleden haalde ik het boek 'Holleeder' van Auke Kok uit de bibliotheek. Een mooi verhaal over de halve en hele criminele wereld van die mooie, die fijne Amsterdamse Jordaan in de jaren '70 en '80. Hoe meer ik er in begon te lezen, hoe meer beschrijvingen ik over Willem H. te lezen kreeg, hoe meer ik het gevoel kreeg dat ik die man ontmoet en gesproken heb. We woonden vijftien jaar geleden in de Waterwijk in Almere. Vlak bij ons huis, tegenover de Jumbo, stond een café, genaamd 'Moeders pot'. Het stond midden op een pleintje, waar van de architect geen bomen mochten groeien, dus waar altijd een koude, snijdende wind stond. Het café zelf was een vierkant schuurtje met hagelwitte vitrages voor de ramen. Er kwamen daar geen mensen uit de buurt, maar duister kijkende types in grote, nieuwe auto's. Met andere woorden: ik kwam er graag. Soms noemde ik Moeders Pot gekscherend tegen mijn vrienden Moeders Potenrammer. Het interieur was één en al Ajax. Aff...

Een nieuwe computer is ook zo'n opruimmoment. Per definitie zou je bijna zeggen, want enkele zondagen geleden zag ik Redmond O'Hanlon op de televisie. Zijn werkhok was een geweldige bende; hij gooit niets weg. Want hij heeft geen computer. 'Daar doe ik niet aan,' zei hij. 'Aan zo'n - zo'n...' 'Laptop?' vroeg de interviewer behulpzaam. 'Nee, zo'n eh, computer. Daar doe ik niet aan.' Gelukkig voor hem is hij maar met een paar dingen bezig. Als hij naast Wereldreizen ook nog eens Het achttiende eeuwse Operadecor als belangstellingsveld had, was het helemaal niet te doen geweest. Het is zo rommelig in zijn werkhok, de extra boekenkast die de nodige orde zal brengen, zal nooit en te nimmer geplaatst kunnen worden. In mijn nieuwe computer komt de chaos op de harde schijf. Met het grootste enthousiasme scan ik alle rekeningen, contracten en andere belangrijke papieren in. Van de allerbelangrijkste bewaar ik nog een hardcopy en de rest p...

Een aantal gevechten vielen op, bijvoorbeeld deze: Steven, een jongen van 'onze' sportschool had drie ronden om Karim - van een andere sportschool - te verslaan. Karim was een pokdalige gedrongen knul. Vooral die pukkels op zijn rug maakten hem weinig geliefd. En wij moesten er naar kijken omdat zijn hoek, de blauwe, aan onze kant was. 'Dikke pad,' zei Mads. Steven kwam in de ring. Hij was langer dan Karim, aangenamer gebouwd en hij bewoog soepel. 'Deze jongen gaat het nog ver schoppen,' zei de man naast me, de orthodontist. "Deze jongen kan zijn lengte voor hem laten werken. Hij houdt genoeg afstand, want daar komt het op neer als je lang bent. Afstand houden.' Over Karim zei hij: 'Een wonder dat hij mee doet. Ik heb hem vorig jaar gezien. In een halve ronde was knock out. Hij is gewoon te dik, hij heeft geen conditie. Eigenlijk onverantwoord dat ze hem in de ring zetten.' Het gevecht begon. Steven bewoog soepel, Karim hoekig en ongemakkeli...

Even langs het tentenkamp van Occupy geweest, voor het beursgebouw in Amsterdam. Het was al donker. Je kwam terecht in een duistere sfeer met die koepeltentjes en heel veel schriftelijke mededelingen, die gaan over meditatie-cursussen en reiki-bijeenkomsten. Aan alles was wel een papiertje vastgeniet of met een viltstift iets opgeschreven. Bij de ingang van een grote tent: 'Niet hier naar binnen als je wil chillen.' Ik begreep die mededeling niet, maar het leidde er toe dat ik niet naar binnen ging. In de DDR had je ook overal bordjes hangen. Bordjes met waarschuwingen en verboden. Waar in de kapitalistische wereld prijskaartjes hangen, daar hangen in de anti-kapitalistische wereld dus waarschuwingen en verboden. Als je het zo bekijkt is die Occupy-beweging dus een groot prijzenfestijn.  Ik liep verder. Ergens zat iemand bij een driesnarige gitaar te brullen en verderop hoorde ik het gezoem van een diggerie, eh, doe.  Er liep een vrouw rond met een boodschappenwagen, die hard ...

Boven op zolder staat een grote, ijzeren kist. Dat was zo rond de eeuwwisseling onze computer. We willen hem weggooien, maar eerst willen we kijken wat er opstaat. We sluiten  er een toetsenbord op aan. En een muis met een draadje, een beeldscherm, we zetten er een dik snoer op - alles is er nog, vreemd genoeg - en we drukken op de startknop. Een hels gezoem stijgt op uit de ijzeren kist.Van laag naar hoog, net als een opstijgende straaljager. Er verschijnen cijfers, flitsen van beelden. 'Dat was ook zo, daar begon het altijd mee,' zegt mijn vrouw. Het duurt een tijdje. Op het scherm doemt het logo van Windows 98 op, en onderaan kruipt iets voorbij dat er op duidt dat het programma wordt geladen. En daarna vult het beeld zich met de Eend. Een eend in het hoge gras die uitkijkt over het water. Een foto van lang geleden. 'Dat beest is al lang dood,' zegt mijn vrouw. We kijken verder. Een kaartspelletje, ooit halverwege afgebroken, spelletje nummer 4321. Ik ga verd...

Mijn dag was goed als ik Jan de Weert niet tegenkwam. Jan de Weert woonde bij zijn moeder, verderop aan dezelfde weg. Hij was al oud, minstens dertig of zo'n soort astronomisch hoge leeftijd. Hij was, zoals ik nu zou zeggen, spastisch. Soms, als ik op straat speelde, volmaakt gelukkig, zag ik hem om de hoek komen, leunend en wankelend op zijn wandelstok. Hij maakte groteske bewegingen, die op buigingen, leken, buigingen van links naar rechts, in het midden en achterover. Zijn armen zwaaiden breeduit en naar voren. En naar boven en onder. Het was alsof hij een ledenpop was, die iemand voortdurend door elkaar rammelde. Als hij naderde, vooral 's ochtends, als er een mist over het Groningerland hing en Jan de Weert onverwacht verscheen - oh gruwel! - dan was mijn dag bedorven. "Als er alleen maar geen Jan de Weert bestond," dacht ik dan. Op een dag zeiden mijn vrienden: 'Kom kijken! Jan de Weert verdrinkt!' Met tegenzin holde ik naar een sloot verderop. De Mess...

Tegen de achteringang de sporthal was een tentje opgesteld met een asbak er in. Een velletje papier aan de buitenkant maakte duidelijk waar deze ruime voor bedoeld was: dit was de VIP-ingang. Nerveuze mannen in trainingspakken trokken aan hun sigaretten. Op het affiche stonden de namen van de vechters en de titel van het evenement: Total Heroes. Ik deed mijn best niet op te vallen, maar dat was vergeefse moeite. Met mijn Albert Einstein kapsel en mijn Professor Zonnebloem motoriek was ik wel degelijk iemand anders dan de veelal kaalgeschoren, getatoeëerde en beringde mannen om me heen. De vrouwen waren allemaal blond met goud, de mannen kaal met zilver. Mijn fleurige kleding stak vrolijk af bij het zwart van de anderen. 'Ik heb er wel zin in,' zei Mads, die me mee had genomen. 'Je zult zien dat je het helemaal te gek vindt.' De deur werd geopend. Wij vips drukten de sigaretten uit en gingen naar binnen. We werden verwelkomd door aardige mensen en harde sportschoolmuzi...

Ken je het verschijnsel bij het lezen van een boek, dat het  na een bepaald moment steeds sneller gaat? Ik denk dat het komt omdat je steeds beter weet wát je moet lezen en dus hele stukken kunt overslaan. Je wil weten hoe het afloopt, je hebt je al gewonnen gegeven, dus hoe het einde ook is, als het antwoord geeft op de 'dramatische vraag' is het al lang goed. Maar goed, we hebben onze held, net op het moment dat hij de assholes in het cachot heeft laten belanden en er een borrel op neemt, tot de ontdekking laten komen dat hij de verkeerde mensen achterna heeft gezeten. En dat de ware schurken hem van achteren besluipen, een zak over zijn hoofd gooien en in de laadruimte van een busje naar een onbekende plek brengen. Wat nu? - De vierde en laatste 1500 woorden Laat de held nu dik in de problemen komen. Hij gaat er bijna onderdoor. (Bijvoorbeeld: de schurk heeft hem gevangen, of hem er in geluisd voor moord, of het meisje is waarschijnlijk dood, alles is verloren,...

We zijn op de helft van ons verhaal. We hebben  onze held - en de lezer - een totale verrassing bezorgd. In plaats van te verdrinken blijkt hij terecht te zijn gekomen in een comfortabel ingerichte onderwaterruimte, met sauna, bubbelbad, flatscreen tv en aansluiting op het internet. Inplaats van dat hij stuurloos met zijn auto tegen een betonnen muur oprijdt, komt hij in een andere tijdszone terecht. Hij ontmoet de machtige, excentrieke bewoner van het enorme, zwaar beveiligde huis in de woestijn - dat blijkt een klein, kwetsbaar, verlamd vrouwtje te zijn. Wat is dit nu! - We gaan verder met: de derde 1500 woorden   Stort het leed uit over de held. De held vindt toch een uitweg, en spoort iemand, bijv. de schurk, op. Een fysieke confrontatie. Conflict. Een verrassende plotwending, waarbij de held het behoorlijk te verduren krijgt aan het eind van de 1500 woorden   EN? Heeft het nog genoeg SPANNING? Is het GEVAAR donkerder en donkerder? Zit de held in ZWAA...

Hoewel de pier volstrekt verlaten was, kreeg Bart  het gevoel dat er iemand achter hem liep. Met een ruk draaide hij zich om en zag hij een vrij kleine man wegvluchten. Hij droeg een trainingspak en gymschoenen en een bivakmuts. Het ging zo snel dat Bart niet de gelegenheid had iets van zijn gezicht te zien. Niet eens of hij een bril droeg. Daar vluchtte hij weg, die kleine man. Een achtervolging inzetten op zijn slippers was zinloos. 'Wat wou die kabouter,' dacht Bart geërgerd. Toen voelde hij iets op zijn rug. Zonder dat hij er iets van had gemerkt had die kleine toch van alles met hem uit kunnen halen, want er bleek een soort briefje op de rug van zijn T-shirt vastgespeld te zitten. Bart scheurde het briefje af, en las: 'Bemoei je niet met zaken die je niet aangaan.' De eerste vijftienhonderd woorden van onze action-adventure thriller zijn geschreven. Het is lastig, de eerste schrijvers vallen al af, weten zich geen raad met fysieke confrontaties. Voor de onverzet...

Mevrouw Claus heeft al een moordwapen gezocht in de supermarkt, de heer Mulder kijkt met heel andere ogen naar zijn kantoor als omgeving voor iets heel ergs. Dank voor uw inspirerende commentaren. En, heeft u al een moordmethode, een omgeving, een begerenswaardig voorwerp of een specifiek gevaar bedacht? Ik zelf begin intuïtief te denken aan de scheepvaart. De visserij (Je kunt een bewusteloos geslagen vrouw in de netten hangen en die onderdompelen) de enorme super olietankers (gigantische dingen, waar maar éen man personeel op hoeft om de zaak draaiende te houden. Hij wordt gek van eenzaamheid, hoort dingen; er komt een storm, nu ja, noem maar op.) Alles wat afwijkt van het normale duffe bestaan is geschikt voor dit action-adventure genre. Hier volgt nu  Lester Dent's beschrijving van.. " De eerste 1500 woorden In de eerste regel, of heel vlot daarna, introduceer je de held, en laat je hem een handvol problemen hebben. Suggereer een mysterie, een gevaar, een probleem dat...

Zoals beloofd , hier is de blauwdruk van Pulpschrijver Lester Dent.  6000 woorden is ongeveer 16 A4-tjes. Ik laat hem zelf aan het woord: "Dit is de formule, de blauwdruk voor ieder pulpverhaal van 6000 woorden. Dit gaat op voor avonturen- detective- en pilotenverhalen. De blauwdruk vertelt je precies waar in het verhaal wat moet staan, wat er moet gebeuren in elke opeenvolging van duizend woorden. Alle verhalen die ik op deze manier heb geschreven zijn verkocht. De bouw van een verhaal verschilt niet zo veel van alle andere bouwwerken.            Zo begin je.  (TELKENS) EEN ANDERE MOORDMETHODE DIE DE SCHURK GEBRUIKT EEN ANDER VOORWERP,  WAAR DE SCHURK  NAAR OPZOEK IS EEN ANDERE OMGEVING EEN GEVAAR DAT ZICH ALS EEN DONKERE WOLK BOVEN DE HELD SAMENPAKT. Eén ervan is al goed, twee is beter, drie is helemaal mooi. Het helpt wel als je dit van tevoren goed hebt overdacht, voor je aan de rest begint. Een andere moordmetho...

Ooit wil ik pulpverhalen gaan schrijven. Met literatuur heb ik niet zoveel, met goeie boeken wel. En waarom zouden pulpverhalen niet goed zijn? Pulp sluit aan bij de belevingswereld van de gewone krantenlezer - en dan nog niet eens de 'kwaliteitskrantenlezer', en heeft lekker niks van doen met het literaire wereldje (Connie Palmen die... Haar critici die...) Ik verlang ergens naar verhalen die niets doen dan mensen wat amuseren. Nu had je in de jaren '30 geen televisie, geen iPhone en geen andere mogelijkheden om verhalen tot je te nemen, behalve ze te lezen. Gedrukt op goedkoop papier, met een slap kaftje, stak je ze makkelijk in je binnenzak en kon je verder lezen als je er even tijd voor had. De verhalen moesten niet te moeilijk zijn, maar wel spannend, er moest een beetje seks in zitten en van tijd tot tijd een fijne vechtpartij. En het was mooi als je er wat van opstak. (Schieten ze bij de Eskimo's echt met kalashnikovs?)  De boekjes zagen er op een geruststellende...

Ik hoor op de radio een man van de PVV op die lepe toon zeggen: 'Daarom zeg ik dat de Nederlandse Burger recht heeft op een Onderzoek naar het Nut van de euro. De Belastingbetaler heeft Recht op een Onafhankelijk Onderzoek. Wij hebben al een naam van een Onderzoeksbureau in gedachten.' - Ik voel me een beetje misselijk worden, maar dat wil ik niet omdat dat zo politiek correct overkomt. Ik weet niet wat het is. Is het om wát hij zegt? Is het om die verschrikkelijke toon, die verschrikkelijke geveinsde deemoed, of is het de hopeloze innerlijke dialoog die ik met mezelf voer? (Je kunt aanvoeren dat de munteenheid ons veel voordeel heeft geleverd, maar als je dat telkens moet aanvoeren komt de sleet in het argument. Je zult met iets nieuws moeten komen maar zelfs dan heb je het spel uit handen gegeven.) Het is duidelijk. De PVV maakt gebruik van het sentiment dat de euro ons niets dan ellende heeft gebracht. Ze zullen denken: 'Eerst lachen ze ons uit, daarna negeren ze ons, da...

Ik heb altijd al een slecht geheugen gehad. Waar ik niet op kon komen, daar moest ik allerlei handigheidjes  in stelling brengen. De tafels bijvoorbeeld. Toen we de tafel van één moesten leren ging dat wat mij betreft van zo'n leien dakje, dat ik hoogmoedig begon te worden. De tafel van twee, daar had ik ook nooit een probleem mee, zelfs de tafel van drie ging best aardig. Ik leerde het van buiten in het maanlicht dat door het raam van mijn slaapkamer scheen. Mijn moeder liep wat door het huis en de hond liep achter haar aan.  Zeven keer drie is eenentwintig. Geen probleem. De tafel van vier was eigenlijk de tafel van twee, maar dan dubbel, en de tafel van vijf was dan weer heel makkelijk, dat was altijd de helft van het getal dat je zei vóór 'keer vijf'.  De tafel van zes was makkelijk, tót en met zes keer zes is zesendertig! (want dat klinkt gewoon leuk) Maar bij zeven keer zes begon de ellende. Dan moest ik denken: vijf keer zes plus twee keer zes; dertig plus twaalf. ...

'Gut,' zegt een client van Vlieg, die verpleegster is, 'ik voel me ineens zo onrustig, kun je me geen pammetje geven?' De client, een oude mevrouw die de oorlog nog heeft meegemaakt, was de hele ochtend lekker aan het puzzelen geweest en heeft naar herhalingen van Engelse detectives zitten kijken. Nu voelt ze zich onrustig en wil een geruststellend tabletje, een oxazepam. 'Zou dat nu wel doen mevrouw? Het is heel verslavend hoor.' 'Maar ik heb het nódig,' jammert mevrouw. 'Ik ben niet verslaafd, ik hen het nódig! O, ik voel me zó onrustig - ik red het echt niet zo hoor.' Van haar werk moet Vlieg haar dat dan geven. Nooit kwam ze in de verleiding eens te zeggen: 'Een pammetje krijgt u niet, maar ik wil wel even een dikke joint voor u draaien mevrouw.' Want de grens tussen legale en illegale drugs is dun en ongedefinieerd en dient met alle beschikbare middelen te worden verdedigd.

De titel van dit blog komt, realiseerde ik me, van Jan Brokken. In zijn boek De wil en de weg heeft hij het over de Ik als personage. Mooie term, want dat suggereert op een of andere manier iemand die iets doet. En 'Ik' ben het niet. 'Ik' denk alleen maar. 'De Ik' is Philip Marlowe en Sam Spade. Die denken niet zo veel, die vertellen je hooguit wat voor kleren ze aantrekken, wat ze zuipen, wat ze roken, wie ze een pak rammel geven en welke dame ze op de mond kussen en hoe. 'Ik' zit zichzelf te beklagen over liefdeloze moeders, het weer, liefdeloze echtgenotes en de naderende dood. Ik is saai, De ik is leuk. Nu heeft Jan Brokken een nieuw schrijfboek geschreven, waar de Ik weer in voorkomt. 'Het hoe' heet het. Ik las de ene helft in de trein, de andere helft thuis. In de trein kreeg ik een telefoontje, van mijn boekhouder. Over hoeveel BTW ik moest betalen. Om te voorkomen dat ik het vergat haalde ik mijn pen uit mijn binnenzak en schreef het bedr...

Buiten het dorp woonde een zogenaamde asociale familie. Mijn vriend Jurgen maakte daar deel van uit, dus ik kwam er vaak en graag. Je kon er anders op de bank zitten dan thuis, je kon bier pakken als je wilde, er was altijd chips. De vloerkleden waren versleten, evenals de stoffering van de stoelen en het rook er altijd een beetje zuur. De jongens en meiden en hun verkeringen buitelden vrijmoedig over elkaar en als je zomaar iemand zoende, desnoods je eigen verkering, dan keek daar niemand van op. Het was lekker en dus deed je dat. Ik kon er goed leren hoe de dingen moesten en konden en had het dus geweldig naar mijn zin. Alleen voor de vader van Jurgen had ik een heilig respect. Het heette dat hij zijn zoons sloeg en dat hij  nare dingen deed met zijn dochters. Dat kon best waar zijn. Zijn kinderen en de rest van de eeuwige visite ging hem altijd een beetje uit de weg. De vader van Jurgen was een vrij kleine, zwijgzame man, die laat in de middag thuiskwam op zijn brommer, traag z...

Enkele dagen geleden zat ik naast God. Een aardige, ontzagwekkende kerel. Vrij nuchter ook, niet iemand die van artistieke poespas houdt, een man die pas wat zegt als er iets te zeggen valt. Hij is twee meter vijftien groot, hij moet bukken als hij door een deur moet en als hij een hand geeft zul je merken dat die vriendelijk aanvoelt. God is ongeveer 36 jaar, is wereldkampioen K-1 vechten en hij heet Semmy Schilt.  De reden dat ik hem God noemt is dat hij het is - in Japan. Als hij daar uit het vliegtuig stapt is het alsof de grond van het ene op het andere moment een meter zakt. De gehele bewonderende massa gaat ogenblikkelijk voor hem op de knieën. Thuis,  als hij door -laten we zegen- de Herestraat loopt, trekt hij -behalve vanwege zijn lengte en breedte- nauwelijks bekijks. Zijn sport wordt hier slechts door een kleine club mensen op waarde geschat. Het is een vechtsport waarbij je mag boksen, schoppen en knietjes geven. Als je iemand knockout slaat heb je gewonnen. Je kr...

Wij heeft een karakterverandering ondergaan. Ik herinner me van de jaren '80 de briljante showmaster Hennie Huisman, die met zijn Soundmixshow hoge kijkcijfers haalde door, wat men toen noemde, het creëren van een Wij-gevoel. Die Wij was een aardig, sociaal persoon, altijd bereid tot gezelligheid, samenzang en voor elkaar klaarstaan. Met een lied als 'Met zijn allen' wist de Hennie Huisman dat gevoel te bestendigen. Vóór Hennie Huisman was Wij een hippie, die leefde in Hotel California, gezellig jointjes rookte en de oude, corrupte en egoïstische wereld de rug toekeerde. Ach ja, Wij was nog jong. Maar nu. Vanaf eind jaren '90 wordt Wij met z'n allen te dik. En rookt Wij met z'n allen te veel. Help, wat is er aan de hand. Onze overheid blijft Wij maar waarschuwen dat het allemaal misgaat met Wij als hij zo doorgaat. De overheid helpt nog een handje door op sigarettenpakjes te zetten dat dat roken levensgevaarlijk is maar dat haalt niets meer uit helaas. Wij doet ...

Den Haag, juli 2011 - Piet Hein, kun je even komen? - Zeker. - Ik zit met die corruptiegevallen op Curacao, ik zit met bewijslast tegen die Holleeder, ik zit met al die eindeloze dossiers die maar dooretteren. Zo lijkt het alsof ons kabinet geen deuk in een pakje boter kan slaan. - Ik weet het. - Dingen die onder jouw ministerie vallen. - Laten we er geen doekjes om winden. Jij mag me niet. - Nou... - Jij mag me niet en ik mag jou niet. Ik heb mijn best gedaan mijn volledige medewerking aan dit kabinet te geven, ik heb naar mijn beste vermogen mij van mijn ernstige plicht gekweten. Maar om eerlijk te zijn, na een jaar voel ik me hoogst ongemakkelijk. Reeds in het vorige kabinet deed ik niets anders  dan het toedekken van blunders, ten gevolge van allerlei politieke benoemingen. Die blunders blijven maar gebeuren. Vind ik niet erg, ben ik ook voor, maar ik denk dat niet nog eens een gehele regeringsperiode volhoud. Misschien wel als we elkaar zouden mogen. Maar het feit bli...

Georges Simenon is een voorbeeldige schrijver. Ik lees éen van zijn kleine romans, De trein. De stijl van het boek past in de naoorlogse traditie, die je ook ziet bij mensen als Heinrich Böll en Graham Greene: tragisch en macho.  Het werk van Greene had altijd op z'n minst een kern van spionageverhalen, Böll schreef Heimkehrromans, bij Simenon ligt altijd het pornografische verhaal op de loer. In De trein is de scène een veewagon, waar in de nacht een grote groep mannen en vrouwen liggen te neuken en vreemd te gaan. Het verhaal houdt verband met de oorlog. De Duitsers komen Frankrijk binnen, een heel dorp besluit de oorlog te ontvluchten, laat alles achter en springt op de trein. Tijdens de rit angst en onzekerheid, mitrailleurbeschietingen, dorst, honger, pies en poep. De hoofdpersoon, het personage door wie het verhaal wordt verteld,  is een gelukkig getrouwde man met één, klein, kind. Een brave kerel, die niet verder kijkt dan zijn neus lang is. Letterlijk niet; zonder bril...

Van de zomer heb ik een opera vertaald. Een kleine opera, maar toch. 'Vertaald?' vroegen mijn vrienden.  'Uit welke taal?' 'Oh gewoon,' zei ik zo achteloos mogelijk, 'uit het Italiaans.' Heerlijk om die verbaasde/jaloerse gezichten te zien. 'Italiááns? Maar kun je dan...' Enzovoorts. Heerlijk! Ik vond dat ik die bewondering na zo'n periode van bijna geen werk wel eens had verdiend. Pas daarna zei ik: 'Maar er stond een Duitse vertaling onder, en er was een slechte Engelse vertaling.' Waarop mijn vrienden gerustgesteld de oude Jan weer voor zich zagen. Daarna vertelde ik dat het best lastig was om de juiste woorden onder de juiste noten te krijgen, dat het best lastig is de zinnen vloeiend en betekenisvol te krijgen, dat het een voortdurende strijd is tussen de invallen die je koestert en de mogelijkheden er iets mee te doen. Dat maakte dan weer minder indruk. Hoe dan ook, ik ben best trots op het resultaat. De opera heet '...

De naam van het theater in Gorredijk ben ik vergeten, maar de vreemdheid staat me haarscherp voor de geest. Het leek op een antieke stad. H.P. Lovecraft zou er wel raad mee hebben geweten.  Iemand moet ooit een zaaltje hebben gehad, daar was ooit een ander zaaltje tegenaan gebouwd, en daar tegenaan weer een ander zaaltje. Nu vond je zo langzamerhand door de zaaltjes de zaal niet meer. Het complex werd beheerd door Sietse en zijn vrouw Boukje. Sietse was een broos uitziende man van tachtig jaar, met spierwit, wijd uitstaand haar en een enorme rode neus. Boukje was een zachtaardige vrouw van in de vijftig met bolle wangen en ronde borsten. Ze leken erg gelukkig met elkaar, ze keken elkaar herhaaldelijk verliefd aan. We wilden de toneellampen inhangen. De zaal waar we moesten optreden was enorm hoog en de toneelverlichting was helemaal aan het plafond bevestigd. Hoe je daar bij moest komen was ons een raadsel. Er was geen lichtbrug, geen 'genie' (een liftwagentje), er was niks. Z...

Ik heb nu zoveel schrijfhulpboeken in huis dat het een beetje belachelijk wordt. De meeste komen uit Amerika en ze verkondigen de wildste theorieën. Schrijfgoeroe zijn is big business geworden. Meestal zijn het mannen die zelf geen scenario of boek hebben kunnen schrijven en hebben ontdekt dat ze met veel mystificatie en poeha onzekere schrijvers aan zich hebben weten te binden, met prachtige termen als, ik noem er maar een paar, 'plotpoints', 'storyworlds', 'premisses', 'three act structures'. De overeenkomst tussen deze mannen is dat ze a) een nieuwe term introduceren, bijvoorbeeld  de meest belachelijke, ' de 22 bouwstenen en b) andere heren afkatten of zelfs voor gevaarlijk verklaren. Meneer 22 bouwstenen vindt bijvoorbeeld meneer 3 -acte structuur le-vens-ge-vaarlijk! Het lijkt een beetje op hoe minder briljante professoren elkaar dwars proberen te zitten door vals te spelen,  door kwaad te spreken en door te snoeven.  De Nederlander Paul Ruv...

Ik kijk naar mijn hals. In het midden ervan is een rimpelig stuk vel dat ik nog niet eerder had gezien. Ik trek eraan. Het komt futloos naar voren. Ik laat los. Het stukje huid veert niet terug, het blijft staan. Mijn vader had vroeger ook zo'n hals. Ik vroeg me toen af: hoe zou hij dat scheren? Nu weet ik het: je trekt het blijkbaar strak en hup gaat het met het scheermesje. Het proces gaat onmerkbaar langzaam, maar gaandeweg ben ik steeds gekkere gezichten gaan trekken voor de spiegel om mijn huid scheerbaar te houden. Mijn neus gaat de lucht in, ik rol met mijn ogen (het is niet de bedoeling naar het plafond te kijken, maar naar de spiegel) en mijn linkerhand die de huid extra strak moet houden zakt in de loop der jaren steeds verder af naar mijn borst. Verschrikt kijk ik naar mijn voorland, de mannen die nog ouder zijn dan ik, de mannen met de schildpaddenhalzen, de mannen met het herfstgebladerte onder de kin, de mannen, denk ik, met een huid als van een versleten kussen, waar...

Bijna bewonderenswaardiger dan de topsporters zijn de liefhebbers van sport. Liefhebber van iets zijn vind ik al heel wat, bijvoorbeeld liefhebbers van muziek, van vrouwen, van speelgoedautootjes, van mannen of van mooie spullen, maar de liefhebbers van sport steken er in hun toewijding er toch wel met kop en schouder bovenuit. O, als je maar één procent het leven zo kunt omarmen als een sportliefhebber hun sport. Want als een sportliefhebber één ding niet is, dan is dat cynisch. De volledige overgave van de sportliefhebber, de verzaligde en extatische high bij een overwinning van hun helden en de zwarte, diepe droefheid bij verlies, op een manier waarbij woorden tekortschieten, maakt dat de liefhebber een held van zichzelf is. Niemand staat dichter bij de Grote Emoties als de sportliefhebber. Schrijven over sport schiet tekort omdat het maar een zwak, intellectueel, aftreksel is van de fysieke, luidruchtige, dierlijke extase die bij het werkelijke beleven van het Sportmoment om de...

Het tafelgesprek van gisteren ging over eten. Dat is niet zo verwonderlijk, want het onderwerp van gesprek lag voor ons, op ons bord. We hadden het over de morele connotaties van eten. Telkens gaat het bij eten meteen over hoe ongezond het is en waar je kanker van krijgt. De naam Mac Donalds valt in een eetgesprek even vaak als de naam van Wilders in een gesprek over politiek. Op de een of andere manier wordt dat wat je met veel zorg hebt bereid, en wat mooi gerangschikt op je bord ligt, steeds verdachter. Als de overheid campagnes voert tegen obesitas, gaan de campagnes in de stijl van 'We eten met z'n allen te veel. We moeten met z'n allen minder eten.' Iedereen wordt aangesproken, zelfs de mensen die alleen maar vogelvoer eten. Eten is verkeerd. Tout court.  Misschien is het een onbedoeld  effect, maar door die voortdurende negatieve connotaties wordt iets wat je gewoon nodig hebt om te overleven keihard gedemoniseerd. Het effect is contraproductief. Mensen doen hu...

In De Pers, het krantje dat af en toe in de trein ligt, las ik een lang artikel over onze vooruitzichten als de financiele crisis ook ons treft. Die zijn niet best. Onze huizen worden goedkoper dan dat we aan hypotheek betalen. De hypotheken kunnen we overigens niet meer betalen omdat we onze  banen kwijtraken. We zullen onze huizen moeten verkopen om onze schulden te kunnen betalen, want de banken willen wel hun centen blijven zien. We eindigen in de goot. We hebben alleen nog maar schulden. Heel erg allemaal. 'Ik heb het ook gelezen,' zei mijn vrouw. 'Ze willen dat we onze huizen zo snel mogelijk verkopen. En wie willen dat? De banken. En waarom willen die dat? Gewoon om geld te verdienen. Het is paniek zaaien om een beetje winst.' Pas toen viel me op hoe geraffineerd het artikel was geschreven. Ik las ook in de trein een boekje van Simenon, dat toevallig 'De trein' heet. Mensen vluchten uit hun huis, als de Duitsers komen. Ze laten kippen en katten achter, ze...

Wij vonden onze kinderen 'intelligent', wat voor ons zeker een waardeoordeel was, maar we waren ruimhartig genoeg om ook de kinderen waarmee onze kinderen overweg konden 'intelligent' te vinden. Dat zeiden we ook tegen de ouders van het buurjongetje. 'Ja, maar dat hij een conflictje heeft met de juf, dat komt omdat hij zo intelligent is,' zeiden we dan. De ouders waren doodgoeie mensen. Hun ogen lichtten op, als we hun zoon, hun enigst kind, intelligent noemden. 'De juffen begrijpen hem niet. Dat komt omdat zij minder intelligent zijn,' legden we uit. De moeder kon lekker koken en als we werden uitgenodigd kwamen we er graag. Meestal ging het gesprek over het onderscheid tussen mensen die wel en mensen die niet intelligent waren. Toen het moment van de schoolkeuze was gekomen kon er dan ook geen twijfel over bestaan. Onze kinderen gingen naar het VWO. Hij dus ook. 'Denk je echt?' vroeg de vader. 'Zeker weten,' zeiden we. Na het gesprek sc...