Intelligent

Wij vonden onze kinderen 'intelligent', wat voor ons zeker een waardeoordeel was, maar we waren ruimhartig genoeg om ook de kinderen waarmee onze kinderen overweg konden 'intelligent' te vinden. Dat zeiden we ook tegen de ouders van het buurjongetje. 'Ja, maar dat hij een conflictje heeft met de juf, dat komt omdat hij zo intelligent is,' zeiden we dan. De ouders waren doodgoeie mensen. Hun ogen lichtten op, als we hun zoon, hun enigst kind, intelligent noemden. 'De juffen begrijpen hem niet. Dat komt omdat zij minder intelligent zijn,' legden we uit. De moeder kon lekker koken en als we werden uitgenodigd kwamen we er graag. Meestal ging het gesprek over het onderscheid tussen mensen die wel en mensen die niet intelligent waren. Toen het moment van de schoolkeuze was gekomen kon er dan ook geen twijfel over bestaan. Onze kinderen gingen naar het VWO. Hij dus ook. 'Denk je echt?' vroeg de vader. 'Zeker weten,' zeiden we. Na het gesprek scheidden onze wegen. Wij verhuisden. De zoon ging naar het VWO, kon moeilijk wennen, zakte naar de havo, zakte naar de mavo, was thuis niet te handhaven, vernielde bushokjes, terroriseerde buspassagiers, werd handelaar in verboden waar en verkeerde in kringen waar onze kinderen van huiverden. 'Het gaat niet goed met hem,' zeiden onze kinderen, als ze hem wel eens tegen kwamen. 'Ach ja, zo gaan die dingen,' zeiden we dan.
Als intelligent mens kun je je niet overal verantwoordelijk voor voelen.

Verdienmodel

'We mogen best trots zijn op ons land,' zeggen ze dan. Maar als je een e-reader of zoiets wil, zul je 'de Tijgerkat' van Lampedusa of, ik noem maar wat, 'de Nadagen van Pilatus' van Vestdijk of andere boeken die écht de moeite waard zijn, er niet op kunnen lezen. Voorlopig blijft het bij 'het Diner' van Herman Koch, bekend van radio en televisie. Het weggooien van de boekenkasten zit er dus voorlopig niet in. Ook het luisteren van literair werk tijdens autoritten en treinreizen wordt niks.  In Duitsland heb je een onvoorstelbare hoeveelheid luisterboeken en hoorspelbewerkingen van belangrijke boeken, gewoon in de winkel te koop of downloadbaar. Hier niet. Waar is 'de Donkere kamer van Damocles' van Hermans - voor het oor? Het is er niet. Nu weet ik wel hoe dat komt. Het magische woord is 'verdienmodel'. Er valt niks aan te verdienen. En waarom valt er niks aan te verdienen? Omdat het niet verkocht wordt. En waarom wordt het niet verkocht? Omdat er niet voldoende te koop is. En waarom is er niet voldoende te koop? Omdat er niet genoeg aan valt te verdienen. Nooit zal de cirkel worden doorbroken. Trots ben je eigenlijk alleen op immateriële dingen. Dingen, die zich tegenwoordig laten definiëren als zaken waar het Volk het nut niet van inziet.

Ingehaald

Als we aan het hardlopen zijn komen we heel veel andere hardlopers tegen. Zelden worden we ingehaald. Dat komt niet omdat we zo verschrikkelijk hard lopen, maar omdat er op een of andere manier altijd meer tegenliggers op de wereld bestaan. Hardlopers heb je in soorten en maten. Je hebt mannen die, zuchtend en blazend, hun enorme blote dikke buik meezeulend, proberen een snelheidsrecord te breken. Bij iedere pas zeggen ze 'hoempf'.  Je hebt vrouwen, die met gekromde rug, als gemankeerde eenden over het wegdek fladderen, en vrouwen, die niet anders kunnen dan met hun benen bij iedere stap een halve cirkel beschrijven. Zij zullen het niet lang volhouden. We hebben een grote man gezien, die rood aangelopen, achter zijn hijgende hond aan liep te hijgen. Met éen arm hield hij zijn hond aan de lijn, met de andere zijn hart. Je ziet vooral de misvatting vlees worden, dat je door harder te lopen ook eerder afvalt. Maar vandaag zijn we dan toch voor het eerst ingehaald, door  een keurig sportief echtpaar, dat ook nog eens heel mooi liep. Waardoor we ons lid voelden worden van de club waar we eerst om lachten.

Voorspellingen

Ik lees De stille overname, (The Silent Takeover - Global Capitalism and the Death of Democracy - 2001) van Noreena Hertz.  De Britse schrijfster en activiste betoogt hierin dat de bedrijven de macht zullen overnemen van de overheid, dat de zakenman machtiger wordt dan dan de politicus en dat commerciële belangen zullen overheersen. Het is nu tien jaar na het verschijnen van het boek. De hagelwitte bladzijden zijn al een beetje geel. Bedrijven, in het bijzonder de banken, runnen nu inderdaad de toko, en met heel wat minder consideratie dan toen. 'Protesten van consumenten worden binnenkort de enige manier om invloed uit te oefenen op het beleid van bedrijven en om de uitwassen ervan in toom te houden.' Die protesten zijn niet gekomen. Die hebben zich gericht tegen de Islam, tegen 'Europa' en tegen mensen als Noreena Hertz zelf. De dingen lopen altijd anders dan je denkt. De werkelijkheid is een wrede karikatuur van voorgaande goed bedoelde voorspellingen.

Ontslag

Er hing een enorme spin aan het plafond van onze badkamer. Je kon niet onder de douche staan zonder hem te zien. God, wat een enorm beest. Hij zou een heel babygezicht bedekken. Hij maakte van onze badkamer een horrorfilm. We hebben de kat er bij gehaald, want die vreet af en toe wel eens een spin op. We tilden onze kat op, zodat hij met zijn bek bij het beest kon komen, die daar een beetje lui met zijn buik tegen het plafond hing. Onze kat had geen belangstelling, hij keek met half geloken ogen in zijn blanke ziel. We trokken de spin van het plafond af, zodat de kat zijn dodelijke werk kon doen. Dat gebeurde niet.  De kat had geen enkele belangstelling. Hij wendde het hoofd af en wilde met rust worden gelaten. We dachten dat de natuur altijd zijn werk deed, maar dat is niet zo. De spin kroop kalm onder de poten van onze kat door en vond een goed heenkomen onder de handdoekenkast. We overwegen onze kat te ontslaan.

Een nieuwe blog

Sinds web-log.nl enorme problemen heeft met het een en ander, heeft de redactie, van het blog Janveldman, bestaande uit mijzelf, besloten een andere blogfabriek te kiezen. En omdat ik het meestal over mezelf lijk te hebben, noem ik mijn blog de Ik. De 'ik' is het personage in een roman, die met 'ik' wordt aangeduid, en die dus vaak verward wordt met de schrijver zelf. De man die heel lang vroeg naar bed ging, was niet Marcel Proust, maar de Ik. De man die nog nooit een merkwaardiger kerel heeft gekend dan den Uitvreter is niet Nescio, zelfs niet J.H.F Grönloh, maar de Ik. En ook de man die op een oktoberochtend, waarop de zon niet scheen, een afspraak had met vier miljoen dollar, was niet Raymond Chandler, noch Philip Marlowe, maar de Ik. De Ik, die zowel volkomen fictief kan zijn als bijna dezelfde persoon als de schrijver. Die ik ben ik.