dinsdag 8 januari 2013

Applaus


Ik hou van theater, maar niet van applaudisseren. Ik weet niet. Ik verveel me bij het klappen. Soms ga ik niet naar het theater, met als enige reden dat ik niet wil applaudisseren. Maar als ik wel ga, klap ik bij het slotapplaus vlak voor mijn mond en maak met mijn mondholte verschillende tonen. Meestal op de melodie van 'Altijd is Kortjakje ziek'. Dat is dan nog wel leuk. Het is niet zo dat ik de mensen op het toneel mijn waardering misgun, maar ik applaudisseer ook niet als ik een goed boek heb gelezen of een goeie film heb gezien.

In Wit Rusland heerst de dictator Alexander Lukashenko. De oppositie in zijn land wordt er vakkundig monddood gemaakt, maar sommige ontevreden Witrussen hadden ontdekt dat ze, als ze applaudisseren op de verkeerde momenten bij zijn redevoeringen, toch iets van hun ongenoegen konden laten blijken. Dat liet Lukashenko niet op zich zitten, dus verbood hij voortaan iedere vorm van applaus.  Er wordt in Wit Rusland niet meer geklapt. Wie dat wel doet, wordt ogenblikkelijk gearresteerd en gevangengezet. Het is echt waar. Een half jaar geleden werd de heer Konstantin Kaplin gearresteerd wegens applaudisseren. Dat was waarschijnlijk onterecht, want Konstantin Kaplin heeft maar één arm. Hij vertelde later: 'De rechter leek zich echt een beetje te schamen. Ik kreeg bijna medelijden met haar toen ze me schuldig verklaarde'.

Als je je pols op een bepaalde manier houdt, en de vingers slap, dan kun je wel degelijk in één hand klappen. Dat is mij nooit gelukt, maar Matthijs, een regisseur die ik ken, wist wél hoe het moest. Hij schudde zijn onderarm als een bezetene heen en weer.
'Ik kan het ook met twee,' zei hij. En ook dat deed hij voor. Zijn gezicht vertrok van pijn en ik was bang dat hij zijn polsen zou beschadigen.
'Zie je?' zei Matthijs. 'Dat is ook een manier om te applaudisseren.'
Ik vond het een goede keuze van het lot, dat Matthijs regisseur was en geen publiek.
'Dat is niet applaudisseren,' zei ik. 'Dat is klappen.'
'Ach wat, dat is het zelfde,' zei Matthijs. Daarna beëindigde hij onze vriendschap.

Eigenlijk zie ik zo'n Witrussisch applaus wel zitten. De voorstelling is afgelopen. Je mompelt 'Heel goed', als je er van hebt genoten, of desnoods 'heel aardig', of 'viel wat tegen, maar toch knap', en dan ga je naar huis. Heerlijk lijkt me dat. Maar je zult zien, als ze hier ook Witrussische regels gaan invoeren, dan krijg ik ineens weer zin om te klappen.