Jan Veldman blogt

Ik kijk naar een doos met oude toneelstukken. Jaren geleden, toen ik in de twintig was, struinde ik de bibliotheek in Groningen af naar kluchten. Die nam ik dan mee naar huis en kopieeerde ze bij 't Hartje op de Korreweg. Gaatjes er in, ringetje er door, klaar. Een stuk dat ik al jaren zocht, lag er bij (De Italiaanse strohoed, een klucht van Labiche, met de snelheid en de humor van Fawlty Towers) en een komedie van Tristan Bernard, Le petit Café;  diverse kluchten en komedies van Feydeau in vertaling - mooi spul allemaal. Ik herinner me dat ik niet was geïnteresseerd in het typisch Franse van dat soort stukken, ik was vooral benieuwd naar hoe die dingen in elkaar staken. Ik leerde later over Georges Feydeau dat hij een chagrijnige man was, die zijn kluchten sigarenrokend en koffiedrinkend in een café schreef. Hij lachte nooit, maar het publiek des te meer en hij zorgde er wel voor dat hij er behoorlijk aan verdiende.  Ik vond, en vind nog steeds, het werk geniaal. De geraffin...

Ik had je beloofd met  met mijn bewerking van het lied Marie te komen. Eigenlijk zou ik 'm ook online willen voorspelen, maar ik mis de daarvoor benodigde apparatuur. En de nodige kennis. Vroeger vond ik de aanwezigheid van geluidstechnici, zoals Rolf en Louwrens en al die andere helden, maar vanzelfsprekend. Nu ik het thuis allemaal zelf zou moeten kunnen zit ik met de handen in het haar. Als er iets erg is aan Youtube filmpjes, dan zijn het filmpjes waar het geluid beroerd van is. Bij filmpjes denk je dat het beeld het belangrijkst is, maar dat is niet zo. Het geluid is het belangrijkst. Het beeld vult aan. Vandaar dus even geen Youtube filmpje van dit lied. Als gezegd, ik wilde dat het zich in een Nederlandse setting afspeelde en herkenbaar zou zijn, niet als de zoveelste americana-poging, maar als iets dat dicht genoeg bij de werkelijkheid komt om een soort van waar te zijn. Hier is -ie. Zeg maar wat je er van vindt. Marjan Ze hadden me weer opgelapt En om tien uur was...

Klik op het plaatje voor link Ineens zag en hoorde ik een liedje van Townes van Zandt. Deze zanger-innemer bewonderde ik al een hele tijd. Zoals je weet kan ik pas iets met muziek als het al minstens twintig jaar oud is. Alle muziek die jonger is snap ik niet. Laat me K-3 horen en ik begrijp er geen snars van. Laat me een willekeurig songfestival liedje horen van de laatste twintig jaar en ik zal niet weten waar ze het over hebben. Ook de meeste singer-songwriters gaan aan mijn begrip voorbij. Ik zie van die verwende jongens en meisjes die het klaarblijkelijk ergens moeilijk mee hebben, maar God weet wat. Wat ik bij de meeste liedjes mis is klaarheid en helderheid. Op de een of andere manier worden samengeraapte teksten uit zelfhulpboeken als doorvoeld en poëtisch gezien en misschien is dat ook wel zo, alleen bij mij duurt het twintig jaar voor ik de lol er er van snap.Ik ben nu pas aan Michael Jackson toe! (Hee, wat een leuke baslijn. Hee, wat loopt die tekst mooi door in de muziek...

Het succes van DE BREKER heeft iedereen verrast. Er hangt een grimmige sfeer op school. Roeland Betjeman van Monotootje staat voor de deur van mijn vriend Kees.  Het regent. ‘In Godsnaam man,’ jammerde Roeland Betjeman. ‘Wat wil je nou?’ Kees had zijn hoed niet op omdat hij thuis was. Hij stond met zijn zij tegen de kleine radiator in de gang, terwijl Betjeman zo langzamerhand totaal doorweekt raakte.  ‘Wat ik wil,’ grinnikte Kees zonder het minste gebaar te maken die hem uit zou nodigen binnen te komen, 'is niks.'  'Niks?' bibberde Betjeman. 'Jij bent onze krant aan het kapotmaken en je wil er niks mee?' 'Voor zover ik weet niet. Ik zou het niet weten. Hoezo?' 'Je bent niet op zoek naar een betere positie? Kunnen we op een of andere manier niet iets doen waardoor je bij ons comfortabel gaat voelen?' Kees keek Roeland strak aan. 'Ik bedoel,' ging Roeland aarzelend verder, 'je bent  bij ons niet netjes behandeld, dat geef ik to...

DE BREKER riep op tot een wel heel rigoureuze afrekening met de oude schoolkrant Monotoontje. Die dag lag de kantine bezaaid met papiersnippers. De vier versnipperaars knorden onophoudelijk. Studenten stonden in de rij om de nieuwe Monotoontje aan de vergetelheid toe te vertrouwen.   Kees stond er bij, met zijn hoed op. ‘Alles voor de kindertjes in Afrika,’ zei hij. De hoofdredacteur van Monotoontje, Roeland Betjeman, stond er op een afstand zwijgend naar te kijken. Hij zag hoe sommigen ook gelijk de oudere Monotoontjes maar meenamen, waren ze daar ook maar weer van af. Het deed pijn. Natuurlijk waren er ook studenten die de hele actie van mijn vriend Kees en zijn vrienden belachelijk vonden en niets met die brutale rotjongens te maken wilden hebben, maar zij waren helaas een minderheid. Die het nog moeilijk had ook, want ze werden op hun niet-actiebereidheid aangesproken. Men vond hun anti-snipperhouding asociaal.  Zestig procent van de oplage verdween ongelezen in de b...

Na een rampzalige redactievergadering heeft mijn vriend Kees een plan. De wanden van de gangen van de Pedagogische Academie in Appingedam boden een bijzondere aanblik. Tientallen groepjes studenten keken er naar; opgewonden, geamuseerd en soms blozend. Er waren affiches in de vorm van kranten of kranten in de vorm van affiches tegenaan geplakt. De muurkrant heette DE BREKER. Zag er vrolijk uit, met heel veel leuke plaatjes en korte teksten.  Maar het was de aanhef die voor het meeste rumoer zorgde: MONOTOONTJE CENSUREERT! Monotoontje, onze schoolkrant, heeft jarenlang zijn laffe gang kunnen gaan met de gebruikelijke brave flutverhalen . Dat we wel eens iets willen lezen in plaats van in slaap vallen komt niet in ze op. Natuurlijk niet, want de redactieleden kiezen elkaar uit en houden elkaar de hand boven het hoofd . Relevante artikelen worden natuurlijk geweigerd. Vandaar dat hier het echte schoolnieuws staat. Lees DE BREKER! En daaronder de hoogst vermakelijk geschreven a...

Kees wil graag redactielid worden van de schoolkrant, maar wordt tegengewerkt. Hij zint op wraak. Op de redactietafel lag een grote, geopende envelop 'Aan de redaxie'. De inhoud van de envelop, een reeks artikelen en tekstbijdragen, lag over het blad verspreid. Aan de ene kant van de tafel zaten Roeland Betjeman, de hoofdredacteur, en de andere redactieleden. Aan de andere kant zat mijn vriend Kees in zijn  eentje, met zijn onafscheidelijke fedorahoed naast zich.  Hij grijnsde onophoudelijk, ondanks de ernst van de situatie. Iemand die hem kende zou hem nog nooit zo in zijn element hebben gezien als nu. Het was niet niks. De artikelen waren in één bierdoordrenkte avond bij elkaar geschreven door Kees en zijn vrienden. In het ene werd de seksuele uitspattingen van de directeur beschreven, in het andere werd onthuld dat de kantinebeheerder in de soep piste die hij in de pauze uitdeelde, in weer een ander artikel werd het drankgebruik van de leraar Aardrijkskunde van Lier ...

Op de Pedagogische Academie van Appingedam hadden we een schoolkrant.  Mijn vriend, die ik Kees zal noemen, was geen groot lezer en geen groot schrijver. Maar hij was brutaal, had een vlijmscherp gezicht, hij kon onverbiddelijk door je heen kijken en was de enige die zich in die tijd kon veroorloven als student met een hoed op school te verschijnen. Iets wat in die tijd ondenkbaar was zonder je belachelijk te maken. Het was een nette grijze hoed met een bruin lint. Voor de rest droeg hij gewoon een spijkerbroek en een vale bomberjack. Als hij in de klas zat, zette hij de hoed af en zette die naast hem op de tafel. Als hij de klas verliet zette hij die weer op.  Kees wilde graag lid worden van de redactie van de schoolkrant, Monotoontje. De naam was afgeleid van de schoolclub, die de afkorting droeg van Meer Ontspanning Na Onderwijs. Monotoontje was een prima blad, dat zowel door docenten als studenten graag werd gelezen. De redactieleden bestond uit intelligente, scherpzinnige...

Vanochtend heb ik me uitgeput in een discussie over of het nu wel of niet oké is dat de Volkskrant een advertentie heeft geplaatst van, laat ik maar zeggen,  de partij van de boosheid. Ik had geen zin in die discussie, het is ook een zinloze discussie en ik kwam er niet uit ook. Vooral ook omdat ik me voorstel dat iedere zinloze verhitte discussie weer een stem er bij is voor de partij van de boosheid. En toch had ik het er over.  Ik moest denken aan Johnny Cash, die A Cowboy's lament  zong: "Please not one word of the man who had killed me; Don't mention his name and his name will pass on." Het lied gaat over een stervende jonge cowboy, die zijn leven heeft verprutst, vijanden had gemaakt, en nu is neergeschoten. Hij wil nog maar twee dingen: Het eerste is een vrolijke begrafenis met drank en lekkere wijven, het tweede is dat de naam van degene die hem heeft gedood niet genoemd wordt. Dan wordt hij tenminste vergeten. Aan het eind van het liedje is de vrolijke ...

(Bron: Klik op foto) We waren onderweg naar huis. We hadden koffie gekocht in Amsterdam Centraal. Grote sloten Starbucks. 'Zo, lekker koffie he?' zei de meneer tegenover ons. Ja. De koffie smaakte. 'Moet kunnen. Ja toch? Vind ik wel.' zei hij gezellig. We waren het met hem eens. We behoorden tot de groep mensen die vinden dat je koffie moet kunnen drinken en we hebben dus een verklaard medestrijder gevonden. 'Ja. Moet kunnen. Eerst een of twee bolletjes, en dan ja, hop, koffie,' zei de meneer. Met bolletjes bedoelde hij borreltjes. 'Een of twee bolletjes, of meer, waarom niet, en dan hop koffie, en dan naar huis, en dan nog een of twee bolletjes en dan hop slapen,' ging hij verder. 'U houdt wel van een borreltje,' probeerde ik. 'Ja maar,' zei hij, 'Hier in hoofd-' en hij wees naar zijn slaap, '-hier in mijn hoofd moet het goed zitten. Als ik merk: niet goed, dan hop afglopen.' 'Geen borreltjes meer?' ...

Ik was van plan een lijst te maken van dingen die ik niet begreep. Ik bedoel daarmee dingen waarvan wordt verteld dat ze logisch zijn, dat wordt zelfs met kracht aan het verstand gebracht door mensen die er volgens eigen zeggen verstand van hebben. Normaal denk ik dan: als zij zeggen dat het logisch is, dan zal het wel zo zijn. De wereld zal er niet anders om draaien. Maar toch. Ze blijven maar doorzeuren. De lijst ziet er tot nu toe zo uit: Waarom gaan mensen staken tegen fabrieken die toch al gesloten worden?  Waarom worden 'we' te dik, terwijl onze fotomodellen te dun zijn? Waarom is het logisch dat er bezuinigd moet worden, terwijl we meer moeten uitgeven? Waarom voelt langdurig geluk niet meer aan als geluk? Waarom wordt 'minder winst' gevoeld als verlies? Waarom is het vanzelfsprekend dat het meeste geld in het onderwijs naar de schoolbesturen gaat en niet naar de docenten en de inhoud van het onderwijs? Waarom is er nog steeds zo'n weerstand tegen nieu...

Ik kan zo rond nu, de helft van februari, enorm verlangen naar de paasdagen. Kerst is niks, dat is gedoe en Disneyfilms, maar de Paas heeft iets ontroerends, met het groen, dat er nog net niet is, met z'n mooie Bachmuziek op de radio en het idee dat we de winter weer hebben doorstaan met z'n allen. En het is commercieel niet zo uitgebuit. Ik vraag me af hoe dat kan. Ze doen verwoede pogingen zoiets als valentijnsdag te exploiteren, maar de paasdagen laten ze met rust. Ze hebben alleen het bezoek aan de meubelhallen bedacht, en zelfs dat loopt terug. Er hoort geen lawaaiïg vuurwerk bij, zoals bij Oud en Nieuw, geen liederlijk gedrag en domme liedjes, zoals bij carnaval, geen rotzooiverkoperij zoals bij koninginnedag. Bij mijn grootouders gingen mijn vader en zijn broers in de schuur een spel doen dat 'neuten schaiten' heet. Het ging om stuivers, dubbeltjes en kwartjes en er werd een fles jenever soldaat gemaakt. En dat was het. De paashaas heeft nooit de vrijpostige allu...