Spanning

Ik kijk naar de eerste afleveringen van het vijfde seizoen van Homeland en vind het nogal saai. Een thriller moet, vind ik, zo snel mogelijk spannend zijn. Ik vraag me af waarom dat hier niet is gelukt.

We zien in de eerste sequentie een paar jonge mannen bezig met een computer.Ze komen ineens tot de ontdekking dat ze in bestanden van de CIA zitten. Het lijkt hun een leuk idee die bestanden te wissen en dat doen ze dan ook. Schnitt. Kantoor CIA. 'Er is in ons systeem ingebroken!' Paniek! Schnitt. Het verhaal van Claire, onze hoofdpersonage, ex- CIA agent, leidt een rustig leventje met haar dochter in Berlijn. veel geknuffel en liefdevolle moeder-gedoe.

Er is eigenlijk nog niks gebeurd.

Ik denk dat je voor het zo belangrijke begin van een verhaal zo snel mogelijk een situatie moet hebben waarbij de kijker denkt: 'Oh God, dit moet MIJ niet overkomen!' Je moet meteen het gevoel hebben dat er veel op het spel staat. Dat geldt zeker voor een thriller.

Zoiets gebeurde in de eerste serie van Homeland wel. Een all American soldaat komt thuis van een oorlog in het Midden Oosten. Een jonge vrouw, die bij de CIA werkt herkent die man. Het is een spion. Ze weet het zeker. Maar niemand gelooft haar. Toch beweegt ze hemel en aarde om de man te volgen. Ze krijgt goddank wat hulp, en, maar, enzovoort. Heeft ze gelijk? Ja? Nee? Het verhaal is binnen tien minuten in gloeiende vaart.

Maar het vijfde seizoen wil niet spannend worden. Neem die twee hackende jongemannen. Ze downloaden weliswaar heuse CIA-bestanden, maar waarom zouden ze daar een probleem mee hebben? Ze zijn niet de helden, er dreigt voor hun geen gevaar, althans niet direct en dus denken we: dit is zeker een opmaat voordat het echt spannend wordt. We denken geen moment: mijn hemel, als ze nou maar heelhuids met die gegevens bij de juiste persoon uitkomen. Niet spannend dus.

De tweede sequentie, de paniek bij de CIA, werkt ook al niet. Ze zien wel dat hun computers worden gehackt, maar alweer zie je het personage niet wiens leven in gevaar komt. We krijgen alleen door dat er mensen ter verantwoording geroepen zullen worden. Maar ja, dat maken we in ons dagelijks leven al mee. Dat we niet weten wat die bestanden inhouden helpt ook al niet. En het interesseert ons op dat moment ook niet.

De derde sequentie, waarin het hoofdpersonage wordt geïntroduceerd in haar nieuwe leven is te introducerend van karakter om spannend te zijn. We zitten nu een kwartier in het verhaal en we denken: Het zal allemaal wel.

Lester Dent, de Amerikaanse pulpschrijver, stelde bij het bedenken van een verhaal altijd dezelfde vragen. 1) Is het iets nieuws? En 2) is het interessant? 

Bij iedere stap in het plot een aantal andere vragen: 1) Is het spannend? Is er een zich ontrafelende mysterie? 2) Is er gevaar? En wordt het gevaar bij iedere stap steeds dreigender? En tenslotte 3) Is het logisch? - Ik zou er nog aan toe willen voegen: Is het begrijpelijk?

Spanning, thrillerspanning, krijg je door een combinatie van mysterie en een groot gevaar.

Zonder dat je iets misdaan hebt word je van je bed gelicht. 

Er is in je huis ingebroken en je hoort een vreemd geluid in de kast. Wat is het? Wie is het? 

Je rijdt in je auto en komt tot de ontdekking dat de motor niet meer uit wil. Hoe kan dat? Wie heeft het gedaan? Waarom? Waarom ik?

Het vijfde seizoen van Homeland gaat gebukt onder de behoefte ergens iets mee willen zeggen. Aan bedoelingen. Aan esthetiek. Aan vertoon van research. Daarbij verliezen ze hun eerste reden van bestaan, de mensen een gekmakende rollercoaster bieden, uit het zicht.